land record maharashtra online : जमिनीची कागदपत्रे ही मालमत्तेच्या अधिकाराचा पाया असतात. विशेषतः, ७/१२ उतारा आणि फेरफार उतारा हे दस्तऐवज जमिनीच्या मालकीचा इतिहास, आकार, पिके, कर्ज आणि इतर महत्त्वाच्या तपशीलांसाठी अत्यंत आवश्यक मानले जातात. पण, अनेक वेळा ही कागदपत्रे जुनी झाल्यामुळे, हरवली गेलेली असतात किंवा जीर्ण अवस्थेत असतात. अशा वेळी, ती पुन्हा मिळवणे खूप कठीण जाते. पण, आता महाराष्ट्र शासनाने ही प्रक्रिया ऑनलाइन सुलभ केली आहे. या लेखात, आम्ही तुम्हाला जुना ७/१२ आणि फेरफार उतारा ऑनलाइन कसा मिळवायचा याविषयी संपूर्ण मार्गदर्शन करू.
७/१२ उतारा आणि फेरफार उतारा म्हणजे काय? land record maharashtra online
सर्वप्रथम, या दस्तऐवजांची ओळख करून घेणे गरजेचे आहे. ७/१२ उतारा हा जमिनीचा एक अधिकृत रेकॉर्ड आहे, जो महसूल विभागाकडे ठेवला जातो. यात जमिनीचा सर्वेक्षण क्रमांक, मालकाचे नाव, जमिनीचे क्षेत्रफळ, शेतीची माहिती, पिके, कर्जे, आणि इतर महत्त्वाच्या तपशीलांचा समावेश होतो. हा उतारा जमिनीच्या मालकीचा पुरावा म्हणून वापरला जातो. फेरफार उतारा (Mutation Extract) म्हणजे जमिनीच्या मालकीत झालेल्या बदलांचा अभिलेख होय. जेव्हा जमिनीची विक्री, वारसा, भागभाग किंवा इतर कोणत्याही कारणामुळे मालकी बदलते, तेव्हा त्या बदलाची नोंद फेरफार उताऱ्यात केली जाते. हा उतारा जमिनीच्या इतिहासाचा अभ्यास करण्यासाठी आवश्यक असतो.
ऑनलाइन जुना ७/१२ आणि फेरफार उतारा मिळवण्याचे फायदे
- सोय आणि वेग: घरबसल्या, कोणत्याही वेळी हे दस्तऐवज ऑनलाइन मिळवता येतात.
- कमी खर्च: ऑनलाइन सेवेसाठी फक्त १५ रुपये शुल्क आकारले जाते.
- डिजिटल स्वाक्षरीत दस्तऐवज: ऑनलाइन मिळालेले दस्तऐवज डिजिटल स्वाक्षरीत असतात, त्यामुळे ते कायदेशीरदृष्ट्या वैध आहेत आणि सही-शिक्क्याची आवश्यकता नसते.
- इतिहासाची माहिती: जुन्या रेकॉर्ड्समधून १८८० पासूनच्या माहितीचा शोध घेता येतो.
ऑनलाइन जुना ७/१२ आणि फेरफार उतारा मिळवण्यासाठी आवश्यक तयारी
- जिल्हा, तालुका आणि गावाचे नाव: ज्या जमिनीचा उतारा हवा आहे, त्या जमिनीचा जिल्हा, तालुका आणि गावाचे नाव माहित असणे आवश्यक आहे.
- सर्वेक्षण क्रमांक किंवा गट क्रमांक: जमिनीचा सर्वेक्षण क्रमांक किंवा गट क्रमांक माहित असल्यास, शोध प्रक्रिया सोपी होते.
- जुना फेरफार क्रमांक: जर उपलब्ध असेल, तर तो उपयुक्त ठरतो.
आवश्यक दस्तऐवज land record maharashtra online
- ओटीपी साठी मोबाइल नंबर: नोंदणी आणि लॉगिनसाठी मोबाइल नंबर आवश्यक आहे.
- ई-मेल आयडी: संदेश आणि दस्तऐवज मिळविण्यासाठी ई-मेल आयडी आवश्यक आहे.
- पेमेंट साधन: डेबिट/क्रेडिट कार्ड, नेट बँकिंग किंवा इतर डिजिटल पेमेंट साधन.
‘आपले अभिलेख’ पोर्टलवर नोंदणी कशी करावी?
जुने ७/१२ आणि फेरफार उतारा ऑनलाइन मिळवण्यासाठी, महाराष्ट्र शासनाचे ‘आपले अभिलेख’ (Aaple Abhilekh) हे अधिकृत पोर्टल वापरावे लागते. हे पोर्टल aapleabhilekh.mahabhumi.gov.in या वेबसाइटवर उपलब्ध आहे. नोंदणी प्रक्रिया खालीलप्रमाणे:
- वैयक्तिक माहिती भरणे: सर्वप्रथम, तुमचे नाव, वय, लिंग, मोबाइल नंबर, ई-मेल आयडी, राष्ट्रीयत्व, व्यवसाय, आणि जन्मतारीख अशी वैयक्तिक माहिती भरावी लागते.
- पत्त्याची माहिती: नंतर, तुमचा पत्ता, घर क्रमांक, इमारतचे नाव, गल्ली, गाव, तालुका, जिल्हा, पिनकोड आणि राज्य याची माहिती भरावी लागते.
- युजरनेम आणि पासवर्ड तयार करणे: शेवटी, एक युजरनेम आणि पासवर्ड तयार करावा लागतो. युजरनेम उपलब्ध आहे का ते तपासावे लागते. त्यानंतर, एक सुरक्षा प्रश्न निवडावा लागतो आणि कॅप्चा कोड टाकावा लागतो.
नोंदणी पूर्ण झाल्यानंतर, तुमच्या मोबाइल नंबरवर एक OTP पाठवला जाईल, ज्याचा वापर करून तुम्ही तुमचे खाते सक्रिय करू शकता.
‘आपले अभिलेख’ पोर्टलवर जुना ७/१२ आणि फेरफार उतारा कसा शोधावा?
- लॉगिन करा: सर्वप्रथम, ‘आपले अभिलेख’ पोर्टलवर तुमच्या युजरनेम आणि पासवर्डचा वापर करून लॉगिन करा.
- जिल्हा, तालुका आणि गाव निवडा: लॉगिन झाल्यानंतर, तुम्हाला ज्या जमिनीचा उतारा हवा आहे, त्या जमिनीचा जिल्हा, तालुका आणि गाव निवडावा लागेल.
- अभिलेख प्रकार निवडा: नंतर, तुम्हाला कोणता अभिलेख हवा आहे (जुना ७/१२ उतारा, जुना फेरफार उतारा, इत्यादी) तो निवडावा लागेल.
- गट क्रमांक टाका: शेवटी, जमिनीचा गट क्रमांक टाकून ‘शोध’ बटणावर क्लिक करावे लागेल.
त्यानंतर, तुमच्या समोर त्या जमिनीच्या सर्व उपलब्ध रेकॉर्ड्सची यादी दिसेल. तुम्हाला जो उतारा हवा आहे, तो निवडता येतो.
पेमेंट प्रक्रिया आणि दस्तऐवज डाउनलोड करणे land record maharashtra online
- कार्टमध्ये ठेवा आणि पुनरावलोकन करा: तुमच्या इच्छित दस्तऐवजावर ‘कार्टमध्ये ठेवा’ बटणावर क्लिक करा. नंतर, ‘पुनरावलोकन कार्ट’ वर क्लिक करून तुमची निवड तपासा.
- पेमेंट करा: ‘पुढे जा’ बटणावर क्लिक केल्यानंतर, तुम्हाला पेमेंट पृष्ठावर नेले जाईल. तेथे, तुम्ही तुमचे पेमेंट डेबिट/क्रेडिट कार्ड, नेट बँकिंग किंवा इतर डिजिटल पेमेंट साधन वापरून पूर्ण करू शकता. प्रत्येक दस्तऐवजासाठी सध्या १५ रुपये शुल्क आकारले जाते.
- डाउनलोड करा: पेमेंट पूर्ण झाल्यानंतर, तुम्ही तुमचा दस्तऐवज डाउनलोड करू शकता. तसेच, तुम्ही त्या दस्तऐवजाची प्रिंट काढू शकता.
जुन्या दस्तऐवजांचा महत्त्व
- मालकीचा इतिहास: जमिनीचे मूळ मालक कोण होते, आणि वेळोवेळी तिच्यात काय बदल झालेत, याचा अभ्यास करता येतो.
- कर्जे आणि बोजे: जमिनीवर कोणती कर्जे किंवा बोजे आहेत, याची माहिती मिळते.
- पिकांचा इतिहास: शेतजमिनीच्या बाबतीत, मागील वर्षांत कोणती पिके घेतली होती, याचा अभ्यास करता येतो.
जिल्हानुसार उपलब्धता land record maharashtra online
सध्या, ही ऑनलाइन सुविधा महाराष्ट्रातील काही जिल्ह्यांपुरतीच मर्यादित आहे. पण, ही यादी वेगाने वाढत आहे. सध्या उपलब्ध असलेले जिल्हे:
- अकोला
- अमरावती
- धुळे
- मुंबई उपनगर
- नाशिक
- पालघर
- ठाणे
- अहमदनगर
- औरंगाबाद
- चंद्रपूर
- गडचिरोली
- गोंदिया
- जळगाव
- लातूर
- नंदूरबार
- रायगड
- सिंधुदुर्ग
- वाशिम
- यवतमाळ